Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Otomí del Valle del Mezquital, Hidalgo.
Ra B´atha, Ngetho Go Gehya Ya Nfadi Ma M´et´a Ya Ñahñu
[
Información general
]  [ ]  [ ]  [ ]  [ ]
Doni xäju, Hierba de hormiga
Senna sp.
Doni xäju

Rä hñets´i nuna ndäpo ngu nde metro; dängä xi, nthets´i ha xä nk´ami, rä fruta ngu rä xitju; xä nk´asti rä doni nubye uäi; rä ts´uto xä nts´ut´i. Te ha rä kati n´e ha rä b´atha. Rä tseñ´ethi.

Habu kohi nu yä hnini habu ja nu yä ndäpo. Nsamge, Nxits´o, Santa Teresa Daboxt´ä, M´ohai n´e Nsantuario. rä hyodi M´ohai.

Hanja dä t´ot´e. Pa b´u dä tsate yä thengä xäju, nu yä xi drä juni ñ´epu drä jots´i habu bi ntsate.

Hanja fudi nu rä hñeni. Nub´u b´ai getuu ha b´ui yä xaju habu hingi ungä uenda n´a rä jä´i, yä xäju dä bots´e ha dä zapä ha yä xinthe; xi xä ñ´u habu dä ntsate ha xä pa mä ñ´it´i. Rä tsa xä pa.


Hierba de hormiga

Planta como de 50 cm de alto, su tallito es delgado. Hojas grandecitas, redondas y verdes. Flores amarillas, en épocas de aguas da flor. Fruto como chícharo. Crece en la laderas de los cerros y en el llano. Es una planta fría.

Localización geográfica regional. San Miguel Tlazintla, El Sauz, Santa Teresa Devoxtha, El Cardonal y Santuario, municipio de Cardonal.

Uso medicinal. Para picaduras de hormiga roja: las hojas se muelen y se embarra donde pica la hormiga.

Causas y síntomas de la enfermedad. Por pararse cerca de los hormigueros y sin que se de cuenta la persona, las hormigas se suben y pican en los muslos: duele como si estuviera caliente y arde. La picadura es caliente.