Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Maya del Estado de Quintana Roo.
Xiiwoo´ob Ku Ts´akik Le K´oja´anil Ti´ Le Mayaso´ Obo´
[ ]  [ ]  [ ]  [
Nombres botánicos
]  [ ]
Molko, Molko
Molko

Le xíiwa´ ak´, na´akal ku beetik tu k´ab che´o´ob; u le´o´obe´ u bujmuba´o´ ti´ óox tsel, yéetel ya´axtak u lole´ k´áank´antak yéetel u much´-muba´o´ ti´ mejen kucho´ob ts´o´okole´ to´a´an tumen ka´a p´éel mejen le´o´ob u bonlile´ k´as kaapej; ku lolankil tulákal le jáabó yéetel ku ya´lale´ síis u kuch le xíiwa´; ku yantal tu jáal bejo´ob yéetel ichíl le kajo´.

Ba´ax u belal. Ku ts´akik chi´ibal pol.

Ba´ax beetik. Ku tsa´ayal tu yo´lal jun p´éel k´uxil wa bey xan wa u ka káajal jun p´éel k´oja´anil ti´ máak.

Bix u k´a óoltal. Tumen jach ya´ab u chi´ibal u pol máak.

Bix u ts´akal. Jo´o p´éel u le´ le xíiwa´ ku ts´aamal ich alcohol, ts´o´okole´ ku ts´abal tu tan u pol máax k´oja´an.


Molko

Bejuco trepador. Hojas verdes divididas en tres partes. Flores de color amarillo, agrupadas en pequeños racimos donde cada uno de ellos están envueltos por dos hojitas de color café pálido. Florece todo el año y se considera fría. Crece a orilla de los caminos y dentro del pueblo.

Uso medicinal. Dolor de cabeza: cinco hojas de esta planta se remojan en alcohol y se aplican sobre la frente.

Causas y síntomas de la enfermedad. Se origina por un disgusto o puede ser síntoma de otra enfermedad. Da intenso dolor de cabeza.