Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Nahua de la Magdalena Tlatelulco, Tlaxcala.
[ ]  [ ]  [ ]  [
Nombres botánicos
]  [ ]
Tepopotl, Tepopote ancho
Tepopotl

In se xiuitsi tlen motamachiua sempoal uan makuil uejkapa, ikuayo amo kijpia uitstli, in xoxoktik kejma selik, kejma mochikaua o uajki in koyotik. Imajtlapalua in xoxoktike uan achi patlauak ke nin kampa kijkisa, ijkuayoua tlenin imajtlapalua pipitstike. Ijxochio in istak, kejma uajki tlachia kenin ichkatl uan patlani ika ejekatl. Moskaltia in kuatla, tepexiko, metepanko niki ojtenko, xochioua in mayo o junio uan in totonki.

Tlaltikpak kampa kate. Inin xiuitl moskaltia in La Magdalena Tlaltelulko, Tekpa, Tetela, Teotlalpan, Yoalkoatl, Kalnauak, Komaltiopan uan Poxtla.

Mojtekiuia xiuipajtli. In Tepopotl patlauak kualika kampa kech alaua. Mojposonia se ikechkuayo ijka iyekalseka in asomiatl, xokotl uan Tepopotl pistak ipan se litlo atl uan mokoni kenin tlaposonalatl san tlen kakauali tonal.

Tlen ijka pejua uan momachilis in kokolis. In kechalaua pejua pampa se tlajtlasi miek uan sejsestok ijtlakayo, kemantika amo se ueli moiyokui kualika.

Mojtekiuia nokseki. Uaktok in xiuitl, ijkuayoua kampa se tlachtoka.


Tepopote ancho

Es una hierbita que mide como 25 cm de alto, su tallo no tiene espinas y es de color verde cuando está tierno porque cuando ya esta recio o se seca es de color café. Su hoja es de color verde y un poco más anchita de la punta que de donde sale, tiene sus tallitos de las hojas delgados. Su flor es de color blanco, y cuando se seca parece algodoncito que vuela cuando hace viento. Crece en los campos, las barrancas, los linderos y también en los caminos. Florea por los meses de mayo o junio y es caliente.

Localización geográfica regional. La Magdalena Tlaltelulco, Tecpan, Tetela, Teotlalpan, Yoalcoatl, Calnahuac, Comaltiopan y Poxpla.

Uso medicinal. Sirve para las flemas, se hierve una ramita con un cogollo de azomiate, de durazno y una ramita del tepopote delgado en 1 litro de agua y se toma como té una vez, a cualquier hora.

Causas y síntomas de la enfermedad. Las flemas vienen cuando se tiene mucha tos o algún resfriamiento, a veces no lo dejan respirar a uno bien.

Otros datos. Cuando se seca se usan las varas como escoba para barrer.