Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Nahua de la Sierra de Zongolica, Veracruz.
[ ]  [ ]  [ ]  [
Nombres botánicos
]  [ ]
Cafen, Café
Cafen

Monejnike ika oksikime xijpajtli pampa se mo bonojuis keman se moseselia kokolistle motike matlali xiuitl iuan se imayo romero sekiposonia ika eye litro satepa se mo banojuia to tlajko tomitsjua pana tlani satepa se mo tlakentia pampa se mitonis ijkon kisas sisik.

Kanin moskaltia. Zongolica, Tezonapa, Cordoba, Tlilapan.

Inejnekilis. nin kitoua noctin tokniua pampa tlanemakaski iuan mokoluiliske itla kemen tlioli, etl iuan nochin tlen amo kitoua iuan kinejneke. Inin moskaltia sekime uejuey iuan sekime amo uey moskaltia, ixochio istak iuan ajuiak keman iksi siki tlakilotl chichiltik iuan seki kostik. Inin moskaltia iuan tlake kualli ikani tlatotonia. Inin motoka kani kualli tlalli nochtin tlakame kipia ikafentla, kami miak tlatotonia momate tlapanijka tlamo chapane miak keman iuts tlasesexalli, kualtsi moskaltia kani kualli tlalli.

Tleka iuan kenkoistli se kima xilia. Keman se mosisilia tech kitskia miak tlatlaxistli, tech kitskia totonik tlajko to tlakayo iuan se sojsotlaua miak.


Café

El café es una planta de cultivo, crece en diferentes tamaños según la variedad. Tiene muchas ramas. Florea de color blanco en los meses de abril y mayo. Produce una fruta que se vende, la época de corte es de septiembre hasta abril. Se siembra en los lugares de clima cálido y templado; crece en tierra fértil ya sea arenosa o arcillosa.

Localización geográfica regional. Municipios de Zongolica, Tezonapa, Cordoba, Tlilapan.

Uso medicinal. Participa en un compuesto para curar el resfriado. Cortar unas diez hojas y una rama de romero, se ponen a hervir en 3 litros de agua, después dejarlo enfriar un poco y luego se dan baños de medias piernas para abajo, por último se acuesta cubriéndose bien para que sude.

Causas y síntomas de la enfermedad. El resfriado viene por exponerse al frío estando el cuerpo en un lugar cálido o por estar trabajando y mojarse en una llovizna. El resfriado se manifiesta por fuerte fiebre, calentura de medio cuerpo para arriba, gripa, tos y un cansancio total.