Yi´p tsay 10 metro i yagats, yi´ptsay kimpa´ kuyukmi, poopotyam mooya, anrroxityam ti´maap mora ju i kolor.
Juty tam pa´tpa. Yagats Lumuj.
Tyi i cho´yiypa. Ta chi´ap piim: tan niipiñ: Tabaytyap i ñi jesik kinne´um kuku´maytyap azucar uktap mijmi taasajum tukuten veces al dia asta ke kitsa´yiñ je´m mal.
Tyi iga ta matspa yip ka´akuy. Jesik tan je´kpa kupo´naketpa tan ni´ipin ta so´pspa´ ta susaka´aba, ta togoya´ypa piimi iga ta yooxap tan jeeji´ anjejpa.
Bejuco de 10 m de largo aproximadamente, este bejuco se sube arriba de los árboles. Flores blanquitas. Frutos en racimos, de color moradita. Esta planta crece en acahuales, principalmente en lugares secos.
Localización geográfica regional. Santa Rosa Loma Larga.
Uso medicinal. Fortalece la sangre: se hace jugo con la fruta madura y se le pone azúcar al gusto, se toma media taza tres veces al día hasta que desaparezca el mal.
Causas y síntomas de la enfermedad. Cuando una persona se asusta se debilita la sangre (V. susto). Se siente cansado, se desmayan, les faltan fuerzas para trabajar y tienen mal aliento.