Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Yaqui del Valle del Yaqui, Sonora.
Jiak jua Jittoa, Sonora
[ ]  [ ]  [ ]  [
Nombres botánicos
]  [ ]
Uu nono, Sarramatraca, Nono
Wilcoxia striata (Brand.) Britton et Rose
Uu nono

Inii nono papata benak tataka bwíata betuku, inii kau betana sisíwe bwíata káatua namakaku yukku mechampo ili babasiwe ili wiruak benak juyak, juyam betuk sisíwe into amet kukura.

Inika nonota senú teune um: Pitayapo into Wiibisim.

Aa jitto u. Koba wantiara:

Koba wanteteko uka nonota kokoela chuktaka um koba meje´ekut am bebetala am toone koba me´ekuchi. Junuen jiba aet am jojjoane coom aa chatutajtia.


Sarramatraca, Nono

Es un cactus como de 40 cm, de tallos redondos, delgados, que se trepa en los árboles, tiene una raíz tuberosa parecida a la papa de color amarillo claro, casi transparente, los güirotes son de color verde plomo, crece en suelos más bien arenosos de la zona de las sierras del territorio yaqui.

Localización geográfica regional. Huirivis, Pitahaya.

Uso medicinal. Para dolor de cabeza: se usa la raíz de nono cortada en rebanadas delgadas, puestas alrededor de la frente. También se usa secando las raíces, se hacen polvo, se revuelve con ungüento 666 y se unta en las sienes. El preparado en polvo con ungüento 666 se usa también para dolores musculares.

Causas y síntomas de la enfermedad. Se puede sentir dolor de cabeza por estar muy presionado, por tener muchos problemas y por pensar mucho, también por tener la presión arterial baja. La persona con dolor de cabeza, se siente muy irritable, de mal humor.