Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Cora de Jesús María, El Nayar, Nayarit.
Cuyej tu´ upij tu tyi´ guatarij, naayerij mej tyu´ ugu´ atyaj chusetyej mej chej, El Nayar, Nayarit
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Tuuru´u `üsij, Ojo de toro
Tuuru´u `üsij

Aitüij ein aünaütu´upic, xuitzi guara´a. Eina ü tu´upij, guatü´ü pu `alli´i `achu sei mu´a ca´a apuan a´ita´a. Caju´uxa´amee ü xamueiran, ajta antypitymee cumu ürüj. Tün pu tyaumuavin xu´uta, atyacucu´uni ma´a a pu i´ aita´u `ame ü xuuxu´u, anümü pu antitye´ete octubre etse pu xuta´a `alli´i hasta marzo etse. Guau pu `alli´i maj `agua vejli´i atye´e, maj´agua uyéj etse.

Yaa puj ti´i rátyaguájmee. Santa Cruz, La Pista, El Almacén, Barrio Santa Bárbara, Barrio San Miguel, El Panteón, San Juan Peyotán, Huaynamota.

Guatarij. Ya pu tyi´iguátarij; tü cün íraa `ausin tüpu´a üíta´a tyiyauj `ara´ani. Tü irauyaatsan ü xamueiran nain cüya´aran, tü´üquij aüna aj cün pü tyiiraa `ausin, muitüj `atsu mentyi auj guacáj. Tü caixü tya´araste gu´apua tyej. Tü etsen iteere´e tü pu´a ayan üíta´a tyi´iyauj `ara´ani.


Ojo de toro

Hierba de 2 m de alto. Hojas talluditas y tienen forma de flecha. Las flores son anaranjadas y se dan en una copita verde, éstas crecen en la punta de un tallito largo. Florece desde el mes de octubre hasta marzo, sale durante la época de lluvias. Se encuentra cerca del río y a la orilla de los caminos.

Localización geográfica regional. Santa Cruz, La Pista, El Almacén, Barrio Santa Bárbara, El Panteón, San Juan Peyotán y Huaynamota.

Uso medicinal. Se emplea para hacer lavados vaginales después del parto: se hierven las ramas y con el agua se hacen los lavados, varias veces durante la cuarentena.

Causas y síntomas de la enfermedad. Se recomienda hacer lavados vaginales después del parto para evitar infecciones.