Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Nahua de la Sierra de Zongolica, Veracruz.
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Violeta, Violeta
Violeta

Inin unka ome tlamantli se moskaltia kaltempa iuan okse moskaltia ichakauala kani tlaxouali. Tien momate kaltempa amo uey maskalia ixiujyo tsintsintej iuan patlauak iuan momate kani amo tlatonia iuan kani yamanki tlali. Okse violeta inin sekajse kani tlapanijka, iuan momate kani amo miak tlatotonia iuan kani tlattonia moskaltia kani tlakuauak ivan kani yamanki tlali iuan momate ichtla tlaxouali kani achto.

kanin moskaltiaTepepa, Ixpalcuautla, Nacaxtla, Ayojapa.

Inejnekilis. Inin monejniki pampa se mopajtis keman se tlatlase chikauak, se kiteki majtlali xiuitl iuan chirimolla itlakilotl ieuayo, panal xochitl, bogambilia, canela, ixiujyo, limón mosepanoua iuan se kiposonia, maposonia kerne majtlaktli minuto, satepa se kojkoni nochi tonali iuan teotlak iuan moneki se motenpanchos pampa amo sisik kalakis nonijki tokixtla.

Tleka iuan kenkoistli se kimaxilia. Iuan se mitonijtok nema texkitsikia se kiauitl ijkon se peua tlatlase, Ijkon tlachikauak texkitskia ayijma tech kauilia mase kochi. Nonijki techkitskia tlatlaxistle keman se kajki miak keman chikauak tona ini se mopajtia ika sesik pajtli.

Oksekimej.Keman techkitskia totonik tlatlaxistle pampa se mopajtis amo se kiposonia bogambilia, panalxochitl, limón iuan se kitlalilia canela.


Violeta

Esta planta crece en forma de bejuco, se estira 1.50 m aproximadamente. Sus hojas son chicas pero anchas. Su flor es morada. Existe otra clase de violeta que, a diferencia de ella, es de camote, sus hojas son chicas, redondas y la flor pequeña y morada. La primera planta se encuentra en los montes medianos o como se les llama también "rastrojos", acostumbrándose a lugares despejados, en tierra arcillosa o arenosa. La otra hierba, violeta de casa, crece en lugares húmedos, en los patios de las casas. Y es de tierra arenosa, acostumbrándose donde hay sombra y el clima es templado. Estas plantas no son ni frías ni calientes, son cordiales.

Localización geográfica regional.Tepepa, Ixpalcuauhtla, Nacaxtla, Zongolica, Ayojapa.

Uso medicinal. Interviene en un compuesto para la tos de frío y de calor. Se buscan las hojas de violeta aproximadamente diez, cáscara de chirimoya (fruto), siete flores de panalito y de bogambilia, una rajita de canela y hojas de limón. Todo se pone a hervir en 1 litro de agua por 10 minutos y después se toma como agua de tiempo.

Causas y síntomas de la enfermedad. La tos de frío da cuando se toma algo caliente y luego se consume bebida fría o se sale al aire frío; también en el caso de que nuestro cuerpo suda y tomamos agua fría. Esto hace que se sienta dolor de garganta, garraspera y después viene la tos fuerte. La tos de calor es lo contrario, cuando se consumen alimentos fríos y después se toman bebidas calientes como el café, o por estar mucho tiempo en el calor.

Otros datos. Cuando la tos es de calor no se le pone al cocimiento bogambilia, panalito y limón. Es importante para la recuperación de la tos que se tenga cubierta la garganta y no se respire por la boca sino por la nariz.