Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Popoloca de San Marcos Tlacoyalco y San Juan Atzingo, Puebla.
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Kandakankja, Kandakankja
Kandakankja

Kaji´i danguixika níkan cm. dingota´a ka nunde, chjan ka nunchjan ko jinni, ko tun kunka, yuaruajitsje´e ka ko tsju´eka ruachjan.

Cheanxi kaxhain jiinunde. Ndo Marcos Rajnakuxhanunde.

Kaxhain donda xhuan. Dachrjengui´i: Xhuthe yoo ntheeka rio ti xhathuchu´a kandakankja en ná chilako ti iinda. xhuthe ka na´o minutos. Kai nchao rruxhuthe the chm tholueka ixin ná ti xhatuchu´axi jinda. Nindondua na di´ina ná nchijinda kjañauna ko xan nchinchjan de ní nanno di´ixan yoo a ní kucharachjan.

Ti tun´inxi ñachi ji´i ko kaxhain tu´e ni. Dacherjengui´i: Are nneni ti atho ye´ ko chru´an tjina nd´uja. Thii tse´eni ko rinaon tsonkjani.

Icha iná ti rruchr´unga. Kandakankja ji´i na jian ka chujni ko kuxigo.


Kandakankja

Hierba de 60 cm, crece extendida en el suelo. Hojas delgadas y largas, redonditas de la punta, de color verde blanquizco. Flor blanca.

Localización geográfica regional. San Marcos Tlalcoyalco.

Uso medicinal. Purgante: se hierven dos varitas de 50 cm en 1 litro de agua, se deja en la lumbre 5 minutos. Se pueden ocupar 10 cm del camote para 1 litro de agua. Los adultos se toman una taza en ayunas y los niños menores de tres años dos o tres cucharadas chicas.

Causas y síntomas de la enfermedad. Purgante: cuando comen algo pesado y no pueden hacer bien del baño, duele el estómago y a veces da asco (V. estreñimiento).

Otros datos. Se ocupa tanto para humanos como para animales.