Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Popoloca de San Marcos Tlacoyalco y San Juan Atzingo, Puebla.
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Ntaka, Pirul
Ntaka

Ntaka ji´i dangui inkjaon m kachjen ko jnónchja jii yoo nta nchri na nchianta tsjo. ko nta xí na nchia tu pachi.

Chjeanxi kaxhein jii nunde. NdoMarcos Rajnakuxhanunde.

Kaxhein rruganda xhuan. Tsinda ko chjánxi ni nchrí: Kandaka chjánxi ko nixi kanxi jindachro renue xhúthe ka ixín tsinda na nda ní o jninchaio tsindana ka ji´i.

Onda ko kaxhein tunu´ena. Tsinda ko chjanxí ni naníita: Are othéxi nchia na xhe´e na ko time tjina nchia chía ko tsinda nda kandáka ko icha.


Pirul

Árbol de 6 m. Hojas delgadas, tupiditas. El pirul hembra da flores blancas en racimo y el macho da frutos.

Localización geográfica regional. San Marcos Tlacoyalco.

Uso medicinal. Baño de cocimiento: se ponen a hervir tres varitas de 25 cm de pirul, kandachilako, kandaxenza, hierba de zorrillo, kandatukuthe, marrubio, mirto de monte, salve real y romerillo de monte en 20 litros de agua durante 20 minutos. Después del baño temazcal, se bañan con esta agua cada tres u ocho días, tres veces.

Causas y síntomas de la enfermedad. Baño de cocimiento: después de que dan a luz las señoras, se bañan con el cocimiento para desinflamar para que sanen rápido y bien (V. baño para después del parto, mal aire).