Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Tepehua de Coyol, Xalame y Chintipan, Municipio de Tlachichilco, Veracruz.
Javan Xu Jalhuikuc´ukan Masapijnin Xu Machackan Veracruz México
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Aqs, una javan, Hierba de espanto
Aqs, una javan

Javan yu lit´ajun 40cm xtalumanixtu jantu kalitsukun xaxqoy vachuncha tasuy tach xa kiu y tatch xaxqoy chilianchu y ayaj laktsukunqu. Alin laka kafetales ani xatun.

Ta an tamapitsi xa tun ani lakapulaknan. Chintipán, El Coyol, Tierra Colorada y Xalame.

Va kutch ta lí mapatzay. Para talanty, xa kiu y xaxqoy tamakxui u vach´u kabal jantu jamakxunty, talaksua-ay kun la atut litro xxkan y talipaxay ni taqan´an, kun yo oní xtan talipuxvaí aktujun y vachu´u talí laka muy.

Nikan taun lapanak talanan. Va tejkan tatalanan, talakak´un y tama kajun vaity.


Hierba de espanto

Hierba de 40cm aproximadamente, el tallo no tiene espinas y es grueso, las hojas son parecidas al del chileancho cuando están frescas. Crece principalmente en los cafetales de la región.

Localización geográfica regional. Chintipán, El Coyol, Tierra Colorada y Xalame.

Uso medicinal.Se ocupa para el espanto. (V. espanto). El tallo y las hojas se hierven (o sin hervir), se machacan en tres litros de agua y se baña al enfermo con esta agua después de las siete rociadas o limpias.

Causas y síntomas de la enfermedad.Se espantan por algún susto, se hinchan y dejan de comer.