Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Triqui de la Laguna Guadalupe, Putla, Oax..
Nej Xi´nin Coj Gono´o Ma Xuma´ Du´va Dahue´e
[ ]  [ ]  [
Nombres en español
]  [ ]  [ ]
Coj yya´a nichra aj, Pegajosa
Coj yya´a nichra aj

Ngo coj achij huij xia chi´ centimetru guenda xacan, ngo ducuan chre nu nej coj lij dan gatïn yaa´a lij danj. ni sa yya´a lij danj. huin sa mare ej. ni gatïn rumi lij hua. coj ra´a sa hua gachrin lij danj huaj, ni da´ ga´an coj lij danj nu gatïn chrun lij danj, ni yya lij anín ra coj danj huin ngo yya mayya lij ru´ hua sa atï lij huaj.

coj lij dqanj ma ne´ yyan hua ran an rian hue ej ni anïn yya aj diu guma an ahui agosto ni septiembre nej.

Xuma ma coj danj. Xuma´ du´ua daue, Xine, Xuma nico, Rucu, ni a´ngo nej xuma huin yo´o nuhuij nej.

Xuj xi´i niyyan coj danj. Coj danj niyyan guenda uta a´nga yya´a danïn riqui´ ni guyyan coj canj ni go´o ngo taza hua´nïn ngo gui nda nahuin riqui´.

Nuj huin si yya xi´i danj. Ngo coj dan ni uta sa´ guenda a´nga riqui´ nga uta yya son ngo son nucuaj, ni hue dan niyyan coj guenda nej si xana a´nan guenda huchruj nij ne´e ni nga a´ii riqui nij nej.


Pegajosa

Es una hierba de 50 cm de altura aproximadamente, aunque sus ramas crecen a los lados extendidas. Su tallo es de color verde, muy delgado, redondo. Las hojas son menuditas, ovaladitas, salen cuatro hojitas alrededor del tallo y de allí salen las ramitas con sus hojas de cuatro en cuatro. Sus flores son muy pequeñitas, de color amarillo pálido, en forma de estrellitas. Esta hierba crece en lugares húmedos y sombreados y florece en agosto y septiembre.

Localización geográfica regional. La Laguna Guadalupe, San Isidro Chicahuaxtla, San Andrés Chicahuaxtla, Santo Domingo del Estado.

Uso medicinal. En el tratamiento del latido, se prepara un té con la planta entera. Se toma una taza tres veces al día.

Causas y síntomas de la enfermedad. El latido le da a las mujeres después del parto por levantar cosas pesadas y a los hombres que trabajan mucho. Una persona con latido siente dolor en el estómago, como punzadas muy fuertes.