Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Guarijía de Sonora.
Kusi Iyowi Makurawe Sonora
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Laureria, Laurel
Laureria

Kujú werumapuá 4 ó 5 metro weripanipú onapote, oká intunapú, wechipaweriamea paiká metro weripanipú, epeche utewaemea nawachisi uyanipuá, werú sawaepuá nununti teteperumá sionamé. `Jikujú kawichi weripani te´pá epeche turachi. Tatamé maeniapú

`Ji kujú intuachi. Jokoteré, Pipako.

`Yowi `yowaniamé. Chopei pamocha pikamé wichipuá, owitiamé pamaroamé wichio puá sawikamé ki yachamanariamé. Epasoté ajamá pasunaiapú, kurantosi y manzanía echiwamé sawaemé sewayamé. Wesa `ji wapua amó yachapachisi senepi.

Achinia kokorepani `kakokoameé. `Ji wapua tawechi kachi poipamiaipá senekachi ki apó unatesa kokoerepu wewachí jakaoi, pamaro saa pú owitiamé weje samí yachiami oyaiché ki senawató yachamapú, y neroi nokitesá, o upasa o seka papakosa, epeche ahpó najetanipú neroi nokiteká wajapiatia kokoriamé oymapú topachi. Ki werú `ji saapú `yowichapimapú pasmó ki kawé yacha pamápú, senchi kokorepámapú. owitiameapú topachi kokoremapú apopamapu werewachi, kokoremapú. Chopei pasmaroemé kaitia tamó tasitemapú.


Laurel

Es un árbol grande de 4 a 5 metros de altura. Hay de dos clases, el chapito de tres metros es más fuerte, tiene muchos brotes de abajo, muchas ramas. La hoja es larga delgada color verde oscuro. Esta planta crece en los cerros, se da donde pega más frío. Se considera caliente.

Localización geográfica regional. Bavícora, El frijolal.

Uso Medicinal. Se emplea para el tratamiento de catarro pasmado, gripa pasmada (V. corrimiento). Para el pasmo de la mujer sanada que no se puede aliviar. Se cuece con epazote, cilantro y manzanilla que se siembra, de flores amarillas. Se toma todas las veces que se necesita o una vez al día antes de acostarse.

Causas y síntomas de la enfermedad. El pasmo de la mujer sanada que no se puede aliviar es porque se salen a la tierra mojada, se meten al agua, se baña o se lava las manos y sigue igual con el dolor de estómago (V. frialdad). Se agarra pasmo cuando no tomó suficiente remedio y no se curan bien, creen que ya se aliviaron pero recae. Los síntomas de la mujer son dolor de estómago; cuerpo hinchado, le duele el cuerpo. El catarro pasmado da porque no se cura la gripa bien y a tiempo, se tose mucho, hecha mucha flema amarilla, pasa mucho tiempo y no se le quita el catarro.