Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Tének de la Comunidad De Tanleab Municipio de Huehuetlan, San Luis Potosí.
Tojomtalab Ilal Tenek Ti Al Kuenchal Tanle´ab
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Muu, Mohuite
Muu

Pel jun y ts´ojol xu yejel jun lejab inpuwel; in te´lil ani in xekel palulul ani in kwa´al in pukmal tekedh t´ijax ani u witsim ti tse´chil ani tin bo´chil a its´ an támub. Axi ts´ojo ka ela´ patal an támub ani ka ejto ka ela´ eleb, xum ti wa´ats an wits ani u eynal jaye tin k´ijidh an eleb.

An bichowchik ju´ta ka ela´. Bichow Tan ajab, Dhinkabe´, ani K´anwits.

Eyad ilaltalab. Axi ilal u eynal tam jun yab in kwa´al in xits´al ani jun ka tsu´u´ waynek. Ka paxk´u jun lejab an ja´ tam yikwa´ax ani ka jila ka chudhey, ani tam dhajaw ka umchi´ in xekel xi dhalam ani ka k´atsu alwa ani tali ka dhika´ tam ka ejtox ka uts´a´ tam yabay it k´apumadh, patal a k´icha ka ejto ka uts´a jun semana ma ka tsu´u´ k´wa´jatix ti alw´amel an yáwl.

An ot´somtalab kal axi yawiats. An yawlats u tujel tam jun yab u k´apul alwa ani jaye tan jun in k´ibal in xits´al tam u kotnal, an atiklab in ats´al paluw tin bá ani yab junt´o in le´ kin ts´ejka´ com yab in kwa´al an tsaplab.


Mohuite

Planta de 1 m de altura aproximadamente, tallo y hojas suaves ya que tienen vellitos cortitos y muy finitos. La encontramos durante todo el año, florece por los meses de abril y mayo. Ornamental, crece casi siempre en jardines de las casas.

Localización geográfica regional. Huehuetlán, Coxcatlán y Tancanhuitz.

Uso medicinal. Se usa para curar la anemia: se hierve 1 litro de agua por la noche y se deja reposar, en la mañana se cortan las hojas tiernas de esta planta y se estrujan en el agua, se cuela y se toma en ayunas, se toma diario durante una semana o hasta que se vea que la persona va mejorando.

Causas y síntomas de la enfermedad. La causa principal de la anemia es la mala alimentación, también puede ser porque se pierde sangre por heridas, la gente siente debilidad, no tiene ganas de hacer nada, esta sin fuerza.