Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Maya del Estado de Quintana Roo.
Xiiwoo´ob Ku Ts´akik Le K´oja´anil Ti´ Le Mayaso´ Obo´
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Chi´chi´bej, Chi´chi´bej
Chi´chi´bej

Le xíiwa´ wakbal, mi yan 50 cms u ka´analil; u le´o´obe´ ya´ax yéetel mejentak; u lole´ k´áank´antak, ku xiitil jatskabil yéetel ku muts´ul ken chinik kín; u yicho´obe´ mejentak yéetel ku boxtá ken tajak. Ku ya´lale´ chokó u kuch le xíiwa´ yéetel ku yantal tu pach u yotoch máak.

Ba´ax u belal. Ku ts´akik ba´alo´ob ku jok´ol tu wíinkli máak.

Ba´ax beetik. Il chac león.

Bix u k´a óoltal. Il chac león.

Bix u ts´akal. Jun chach u le´ le xíiwa´, ku ya´ach´tal, ts´o´okole´ ku ts´abal tu´ux yan le yajo´.


Chi´chi´bej

Herbácea, erecta, de 50 cm de altura aproximadamente. Hojas pequeñas de color verde. Flores amarillas que se abren en la mañana y se cierran por la tarde. Frutos pequeños de color negro al madurar. Se considera caliente. Crece en los patios de las casas.

Uso medicinal. Ronchas en el cuerpo: un manojo de hojas de esta planta se mastrujan, luego se pone en la parte afectada (V. diarrea).

Causas y síntomas de la enfermedad. Consulte Chac león.