Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Nahua de la Magdalena Tlatelulco, Tlaxcala.
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Gordolobo, Gordolobo
Gordolobo

In se xiuitl tlen moskaltia tlajko metlo uejkapa, ikuayo petstik uan kuanextik, imajtlapalua uejueyak kijpia yekauitstik niki kuanextike. Ijxochioua inin tolontike istak kejma kueponi niki istak uan kejma mouatsa monextia poxkitik. In gordolobo in se xiuitl moskaltia xopantla, kuajtla, mila, tlaltonaltipa, tlalkaualtipa. Xochioua in mayo o junio mouatsa in diciembre pampa pampa tlasejuetsi. In se xiuitl totonki amo chichik.

Tlaltikpak kampa kate. In xiuitl moskaltia in La Magdalena Tlaltelulko, Tekpa, Tetela, Teotlalpan, Yoalkoatl, Kalnauak, Komaltiopa uan Poxtla.

Mojtekiuia xiuipajtli. In Gordolobo kualika kampa tlajtlasi mojposonia se ikechkuayo ipan tlajko litlo atl uan mokoni in tlaposonalatl sepanka ipan se tonal, nochipa, uan makauilis kejma amo titlatlasis.

Tlen ijka pejua uan momachilis in kokolis. In tlatlaxistli pejua pampa tlasejseya uan amo motlapachoa kejma kisa kuentla, tlatlasi miek kinkokoua iyoltipak uan ikexkuayo.

Mojtekiuia nokseki. Amo tlen tlayolmelaua tlen kualika nokseki inin xiuitl.


Gordolobo

Es una planta como de 50 cm de alto, su tallo es liso y cenizo. Sus hojas son larguitas y tienen punta. También son cenizas. Sus flores son en botón bolitas blancas que después cuando maduran dan una flor blanca que cuando se seca parece como peludita. Es de temporal, que se da en los campos, las milpas, los solares y terrenos baldíos. Florece en los meses de mayo y junio y se seca con los fríos de diciembre. Es una planta caliente que no amarga.

Localización geográfica regional. La Magdalena Tlaltelulco, Tecpa, Tetela, Teotlalpan, Yoalcoatl, Calnahuac, Comaltiopa y Poxtla.

Uso medicinal. Sirve para la tos. Se hierve una ramita en medio litro de agua y se toma como té una vez al día o hasta que se controle.

Causas y síntomas de la enfermedad. La tos viene por frío, por no taparse cuando se sale repentinamente se tose mucho y duele el pecho y la garganta.