Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Popoloca de San Marcos Tlacoyalco y San Juan Atzingo, Puebla.
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Kandachansa, Siempre viva
Kandachansa

Ka ji´i dangui 80 cm. ntee ka je´to, kee ka jndehja ko ndao ka, tsjo´e ka sinne. Nta ji´i xho tsjo´e ka are xhema, anto duan nta ngajna.

Chjeanxi kaxheinjii nunde. Ndo Marcos Rajnakuxhanunde.

Kaxhein rrugunda xhuan. Ne´e kundanchía o ko kuthuchje, deta´a ri´o ko disiaxi ka ixin ri´o manta, ditóxi yoo o ní ndi´a ancha´o ixi nío noo ncha´o. Ti tonsiní: Are datani ko tuntjauni a me tii tinsi ni.

Kaxheínxi ko kaxhein tunu´eni. Ne´e kundanchia o kuthuchje: Ko di´i ji´i na dingén de´e ba saon, ko ditu´ana, anto tii ko tjoode. Tii tunsi na: Are tunthjauna ko anto tii tunsi.

Inaa ndachro. Rugunda xhaa ka kuxhundaa.


Siempre viva

Planta de 80 cm, tallo grueso. Hojas pequeñas, gordas. Flor amarilla. Esta planta florece en época de seca, es muy abundante en el cerro.

Localización geográfica regional. San Marcos Tlacoyalco.

Uso medicinal. Piquete de alacrán o araña: se abre la hoja, se pone en la parte afectada y se envuelve con un pedazo de tela (V. picadura de alacrán). Se cambia dos o tres veces al día durante tres o cuatro días. Dolor de anginas: se majan (muelen) tres hojas y se ponen en donde duele, dos veces al día hasta que desaparezca el dolor.

Causas y síntomas de la enfermedad. Piquete de alacrán o de araña: cuando un alacrán o araña se mete en la cama y pica por descuido de la persona, duele mucho y como que arde la parte afectada. Dolor de anginas: cuando se mojan, se inflaman las anginas y duelen.

Otros datos. Se utiliza de la misma forma la lengua de vaca y la siempre viva, ocupándose la que se tenga a la mano.