Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Popoluca de Santa Rosa Loma Larga, Municipio de Hueyapan de Ocampo, Veracruz.
Santa Rosa Yagts Lumuj
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Hierba de incienso, Hierba de incienso
Artemisia ludoviciana Nutt. Subsp. mexicana(Willd) Keck
Hierba de incienso

Yi´p pim 1 metro i yukmi´, i ay ke´nam tiixi´ i xaj ki´ityityam i ya gatstam ne´ksni ka´mne i kuy yuk mi´, ku´ñpiguiy i ay yukmi´ i tsam tam. Yi´p pim juytyap manzantikmi´ i ñiptaptyim anki´imyaj.

Jutyam tarn pa´tpa´. Yagats Lumuj.

Tyi i cho´yi´ypa. Te chi´igajtap yomtam anti ke kupo´aypa. Sostep tum mi´kxi´ tukuten in ankis de 25 cm, tum mi´kxi´ maravilla jesantyim i yagats, tum litru i mediajum ni´ tsaktap 10 minutojom juktiyukmi. Jesik je´m yoomo´ in anpi´gam tooya´ ini ity chi´ityap mijmi posillojom ik kitsa´ap siga chi´ityap 15 diajom.

Tyi iga´ ta matspa´ je´m ka´akuy. Ante y durante iga´ wi kupa´ab ixi´ i tooya ib i xi´ je´m té iyoxpa´tpa iga ik kitsayab je´m tooya i ik xicha´ypa i pu´u.


Hierba de incienso

Hierba de 1 m de altura aproximadamente. Hojas en forma de alas de murciélago, menuditas y largas, pegadas al tallo. Toda la hoja tiene pelusa y es muy amarga. Esta planta la compran en las ciudades y la siembran en los solares.

Localización geográfica regional. Santa Rosa Loma Larga.

Uso medicinal. Té que se les da a las señoras antes de dar a luz (V. parto): se hace un cocimiento (té), con un mazo de tres ramas como de 25 cm de hierba de incienso o estafiate, un mazo de tres ramas del mismo tamaño de romero, un mazo de dos ramas del mismo tamaño que la anterior de ruda, y un mazo de dos ramas del mismo tamaño de maravilla, en 1 litro y medio de agua, se deja 10 minutos en la lumbre. Cuando tiene la señora los últimos dolores se le da medio pocillo y se le sigue dando durante 15 días.

Causas y síntomas de la enfermedad. Antes y durante el parto: es normal que tenga dolor la señora, el te ayuda a calmar el dolor y a desinflamar.