Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Triqui de la Laguna Guadalupe, Putla, Oax..
Nej Xi´nin Coj Gono´o Ma Xuma´ Du´va Dahue´e
[
Información general
]  [ ]  [ ]  [ ]  [ ]
Coj lij daco maru danj, Doradillo
Coj lij daco maru danj

Ngo coj achij co chi´ centimetru guenda xacan. ni yya´a coj danj hua gatïn nïn´. ni chrun daco coj danj huin colo maru. ni ngo chrun nica chre huaj, ni nda raj ta co oj ni coj danj huin ngo coj ra´a gachrin lij. ni colo mare daj lij danj hua ni uta yye´ nu nejj coj iij danj ra´ nej sa chrun maru lij danj. ni coj lij danj ma riqui quï ij yyan hua ran an.

Xuma ma coj danj. Xuma du´ua daue, Xuma nico, San Martín, Xine, ni a´ngo nej xuma huin yyo´o nuhuij nej.

Nuj xi´i niyyan coj danj. Coj danj niyyan guenda uta a´nga du´ua ruo´ ni ga´ue guyyan doj coj danj ni go´o ngo taza huanïn go´o ngo gui ni ganiquin xi´i danj.

Nuj huin si yya xi´i danj. Guenda a´nga dua ruo ni hua a´nan ni hua a´nan sirayyo ni uta naco nne yya ni nga guisi go´o nne ni axi i ni uta a´i riqui yya ni u´yya riqui nej yya xi´i dan.


Doradillo

Es una hierba de 30 cm de altura aproximadamente. Su raíz son unos pelos delgados de color café, sus ramas salen desde la raíz el pelito de las ramas es negro. Las hojas están en ramitas, son pequeñas como abanicos con onditas en la orilla, en estas onditas pero por el lado de atrás tienen unas manchitas como frijolitos, de color amarillo. No da flores. Esta planta crece en lugares muy húmedos del monte.

Localización geográfica regional. La Laguna Guadalupe, San Andrés Chicahuaxtla, San Martín Itunyoso, San Isidro Chicahuaxtla.

Uso medicinal. Cuando hay un dolor fuerte en la boca del estómago, se prepara un té con las ramas y se toma una taza tres veces al día (V. dolor de estómago y gastritis).

Causas y síntomas de la enfermedad. El dolor en la boca del estómago da cuando a la persona le cae pesada la comida o por comer la comida fría. Cuando una persona tiene dolor en la boca del estómago, siente dolor cólico en la parte de arriba del estómago, a veces le da diarrea.