Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Popoluca de Santa Rosa Loma Larga, Municipio de Hueyapan de Ocampo, Veracruz.
Santa Rosa Yagts Lumuj
[ ]  [
Nombres en lengua indígena
]  [ ]  [ ]  [ ]
Mechaj mooya´, Flor de mecha
Mechaj mooya´

Yi´p pim 1 metro i yo´ne´i, tsabats tam i mooya´ ke´nam mechuj. Yip pim yo´npa´ vinkunyaj.

Jutyam pa´ttap. Yagats Lumuj.

Tyi i cho´yi´ypa. Kunipiñ´ aji´ okmi iga´ kupo´ayñe´eba tum yuoomo´ Sosaytyap i tyiichak wisna koobak de yibam mechaj mooya´, tum jaaka´ de 10X10 uxpiñkuy iñaaka´, siga dya tam pa´tpa´ uxpinkuy wi aptyim tam pik tachuelillo i ñaaka, tum litrujom ni´ tsaktap juktiyukmi´ 10 minutojom, i uktap mijmi posiyujom tum veces al día, asta ke jaguiñ je´m kaakuy (mosten jaama´) si dya k+tsa´ypa´ nikpa doktor ki´im.

Tyi´iga i matsyajpa´ je´m ka´akuy. Okmi´ iga´ kupo´ayñe´eba algunuj yomtom, misaneyajpa i manakpu´u, en vez wi kuketyajpa´ i matspa´ ni´piñka´akuy (tsam ni´piñ´ayajpa´).


Flor de mecha

Hierba de 1 m de altura aproximadamente. Flor roja y tiene forma de mechones. Esta planta crece en las laderas.

Localización geográfica regional. Santa Rosa Loma Larga.

Uso medicinal. Hemorragia después del parto: se hace un cocimiento con las raíces de dos plantas de flor de mecha, un pedazo de aproximadamente 10 x 10 cm de cáscara de palo de lagarto, si no se encuentra el palo lagarto se puede ocupar la cáscara del tachuelillo, en 1 litro de agua, se deja en la lumbre come 10 minutos, y se toma medio pocillo una vez al día, hasta que se corta la hemorragia (cinco días) si no se quita se va al médico.

Causas y síntomas de la enfermedad. Después del parto a algunas señoras se les desvía la matriz (V. caída de matriz) y en vez de tener una regla normal tienen una hemorragia (sangran mucho).