Biblioteca Digital de la Medicina Tradicional Mexicana
Universidad Nacional Autónoma de México
Flora Medicinal Indígena de México
Flora Medicinal Mazahua del Municipio de San Felipe del Progreso, Estado de México.
Nrrana/ na jo´o ñie/che nu i jñatrjo un tz´aa a ñiñi, ñe zu/mi
[ ]  [ ]  [ ]  [
Nombres botánicos
]  [ ]
Sosa, Sosa
Sosa

nu fiño edyi na metro nrre, nu za´a pesi budyi, chevi nu xi,na mbezhe a xese, na tr´oxu/ a mb´oo, pesi a ñinu/, nu nrrana/, na tr´oxu/, pese ma marzo-abri, nu fiño me na mbezhe ñe nu nrrana/, te kja gumu/, ñi, kja kotr´u/, kja ngumu/, na pa´a.

Jango pese. San Pedro na ntraa/, nrrexe nu ñiñi.

Pjeco na jo´o. fantr´a/ a ngua, reuma, caspa ñe togu/ in ñixte.

reuma: nu lulu ra patr´u/ji kja nrredye, ra xoku/ji, ra chamba/ji o ñe carbonato, kja na kuampaji jango na u/.

Caspa ñe togu/ nu ñixte: nu lulu na jo´o ra xaji. ra nkinu/ji ra chevi xabo, nguekua ra kueñe nu caspa ñe ra mb´ee nu nixte mara guantru/ji a ñi dyara jiesi ra nguichi a ch´oo.

Jango va e/ nu nguijeme. fantr´a/ a ngua ñe reuma, unu/ me na.jotr´u/.

Pjeco xi ne ra mba/ra/ji. xi na jo´o ra mbedyeji nrraxidyo, nu lulu nkinu/ji kja na xichi nu momu/, kja ra tzapu/ ji ra mbotr´u/, kja na xichi jango dyaga jo´o, kja na ngueme na tr´oxu/.


Sosa

Arbusto de 1.5 m, su vara es espinosa, al igual que las hojas. Hojas verdes por encima y blancas por debajo, tiene la orilla con esquinas. Flor blanca, sale en marzo-abril. La planta siempre está verde y con flor. Crece en el campo, carreteras, barrancas y en las casas. Calidad caliente.

Localización geográfica regional. San Pedro el Alto y en general, en todo el municipio.

Uso medicinal. Reúma: el fruto se calienta en el comal, se parte, se le echa sal o carbonato y se soba en la reúma. Caspa y caída de pelo (V. caída del cabello): el fruto se usa para bañarse, crudo, molido o apachurrado se usa como jabón; para que se quite la caspa y salga el cabello. Hay que tener cuidado al enjuagarse que no entre a los ojos, pues arde mucho.

Causas y síntomas de la enfermedad. Pies hinchados y reúmas: dan por frío (V. dolor de pies).

Otros datos. Se utiliza para lavar cobijas, el fruto se machuca, se echa en un plato y se bate con agua para que haga espuma, se unta en las manchas, quedan blancas.